Chỉ số hoàn màu là gì? Cách lựa chọn chỉ số hoàn màu phù hợp

20/11/2022

Chỉ số hoàn màu của đèn LED (CRI) đóng vai trò quan trọng trong việc phản ánh màu sắc của vật thể so với thực tế. CRI càng cao thì đồ vật càng được phản ánh chân thực, nổi bật và thu hút hơn. Tuy nhiên không phải không gian nào cũng yêu cầu chỉ số CRI như nhau. Vậy làm sao để có sự lựa chọn phù hợp? Phenikaa sẽ giúp bạn giải đáp thắc mắc ngay dưới đây! 

1. Khái niệm và đơn vị đo lường chỉ số hoàn màu

Chỉ số hoàn màu được ký hiệu là CRI (viết tắt của Color Rendering Index), cho biết mức độ tái tạo màu sắc chính xác của một nguồn sáng khi chiếu lên vật thể. Chỉ số này không có đơn vị đo mà biểu thị giá trị bằng các con số từ 1 - 100, giá trị này càng cao thì nguồn sáng càng hiển thị màu sắc chân thực hơn và ngược lại. 

Để đo được CRI của một nguồn sáng, các chuyên gia sử dụng một tập hợp gồm 15 mẫu màu thử nghiệm (còn gọi là TCS - test color sample) như dưới đây:

Bảng 15 mẫu màu (TCS) dùng để đo giá trị CRI của một nguồn sáng.

Bảng 15 mẫu màu (TCS) dùng để đo giá trị CRI của một nguồn sáng (Nguồn: internet)

Chú thích: Mỗi điểm TCS được gọi là R-i, với R là viết tắt của “Rendering score” (dịch: điểm kết xuất), và i là số chỉ mục TCS. Ví dụ: R4 là màu xanh lục hơi vàng, R9 là màu đỏ. 

Dựa vào bảng trên, chỉ số hoàn màu của một nguồn sáng sẽ được xác định bằng cách tính giá trị trung bình của các điểm TCS. Hiện nay có hai loại CRI gồm:

  • CRI tiêu chuẩn (Ra): Còn gọi là CRI chung, là thước đo được dùng phổ biến nhất hiện nay. Về mặt công thức được kí hiệu là Ra, tính bằng giá trị trung bình cộng của các TCS từ R1 - R8. Còn lại các màu từ R9 - R15 không được dùng để tính vào CRI tiêu chuẩn. 
  • CRI mở rộng (Re): Được tính bằng giá trị trung bình của các TCS từ R1 - R14. Loại CRI này đo được độ hiển thị 6 màu bão hòa như đỏ đậm (R9), xanh lam đậm (R12) mà trong CRI chung không có.

Ngoài CRI tiêu chuẩn, nguồn sáng có chỉ số R9 cao sẽ hiển thị màu đỏ chính xác hơn, tạo cảm giác tươi mọng, thích mắt cho thực phẩm 

Ngoài CRI tiêu chuẩn, nguồn sáng có chỉ số R9 cao sẽ hiển thị màu đỏ chính xác hơn, tạo cảm giác tươi mọng, thích mắt cho thực phẩm

Theo tính toán, ánh sáng mặt trời (ánh sáng ban ngày) là nguồn sáng có chỉ số hoàn màu cao nhất với Ra = 100. Ngược lại, nguồn sáng đèn đường cao áp Natri có chỉ số hoàn màu rất thấp với Ra = 26. 

2. Ý nghĩa chỉ số hoàn màu

Chỉ số hoàn màu CRI là một trong những thước đo thể hiện chất lượng của một bóng đèn, quyết định độ chính xác và độ trung thực của màu sắc vật thể được phản chiếu. 

Các bóng đèn có chỉ số hoàn màu cao sẽ phản ánh môi trường và vật thể một cách đẹp mắt, sống động, sắc nét hơn. Ngược lại, cho dù một ngôi nhà có nội thất lộng lẫy và trang trí tinh xảo, nhưng nếu chọn đèn có CRI không phù hợp thì sẽ chỉ mang lại một cái nhìn ảm đạm, xám xịt và làm giảm tính thẩm mỹ của không gian. 

Ngoài ra, chỉ số CRI cũng ảnh hưởng tới hiệu quả của các công việc phức tạp, yêu cầu độ chuẩn màu cao như thiết kế mỹ thuật, thiết kế đồ họa, in ấn, thời trang, nấu ăn, phẫu thuật trong y học… 

Bóng đèn có chỉ số hoàn màu càng cao thì hiển thị màu sắc vật thể càng trung thực và sống động.

Bóng đèn có chỉ số hoàn màu càng cao thì hiển thị màu sắc vật thể càng trung thực và sống động.

Để biết chỉ số hoàn màu bao nhiêu là tốt, bạn hãy dựa vào thang đo dưới đây:

  • CRI <70: Chỉ số hoàn màu kém. Màu sắc bị biến đổi nhiều.
  • 70 < CRI < 80: Chỉ số hoàn màu chấp nhận được. Màu sắc bị biến đổi rất ít.
  • 80 < CRI < 90: Chỉ số hoàn màu tốt. Màu sắc bị biến đổi không đáng kể.
  • CRI > 90: Chỉ số hoàn màu rất tốt. Màu sắc gần như không bị biến đổi.
  • CRI = 100: Thể hiện màu sắc trung thực nhất. Đây là mức CRI của ánh sáng ban ngày từ mặt trời tự nhiên. 

Bên cạnh đó, việc dùng đèn chiếu sáng có chỉ số hoàn màu phù hợp sẽ tạo cảm giác dễ chịu hơn cho đôi mắt, góp phần mang lại tâm trạng vui tươi và khoan khoái hơn. 

Như vậy, khi chọn mua bóng đèn LED, chỉ số hoàn màu chính là thông số quan trọng mà bạn không thể bỏ qua. 

Chỉ số hoàn màu góp phần tạo dựng không gian sống động, giảm bớt vẻ buồn tẻ, xám xịt

Chỉ số hoàn màu góp phần tạo dựng không gian sống động, giảm bớt vẻ buồn tẻ, xám xịt (Nguồn: internet)

3. Đặc điểm chỉ số hoàn màu

Để có cái nhìn chính xác hơn về chỉ số hoàn màu CRI, bạn hãy lưu ý hai đặc điểm quan trọng:

Chỉ số hoàn màu càng cao thì giá thành bóng LED càng đắt

Để sản xuất ra một chip LED có CRI cao thì nhà sản xuất phải ứng dụng công nghệ tiên tiến hơn, cho ra thành phẩm có chất lượng tốt hơn. Vì vậy giá sản phẩm sẽ đắt hơn so với đèn có CRI thấp. 

Chỉ số hoàn màu không phụ thuộc vào nhiệt độ màu

Các nguồn sáng có cùng nhiệt độ màu có thể có CRI khác nhau và ngược lại. Ví dụ: Một bóng đèn LED có nhiệt độ 2700K có thể có CRI là 70. Trong khi một bóng đèn LED khác có cùng nhiệt độ màu này lại có CRI là 90. Sự khác biệt này có thể thấy rõ hơn trong ảnh dưới đây:

Các bóng đèn có cùng CCT 2700K nhưng CRI khác nhau thì sẽ có sự khác biệt đáng kể khi hiển thị màu sắc vật thể.

Các bóng đèn có cùng CCT 2700K nhưng CRI khác nhau thì sẽ có sự khác biệt đáng kể khi hiển thị màu sắc vật thể (Nguồn: internet)

4. Phân biệt chỉ số hoàn màu CRI và nhiệt độ màu (CCT)

Mặc dù ví dụ ở trên đã cho thấy chỉ số hoàn màu và nhiệt độ màu không liên quan tới nhau, nhưng vẫn có nhiều người nhầm lẫn giữa hai đại lượng này. Chúng đều là những thang đo thể hiện các yếu tố liên quan tới màu sắc, nhưng bản chất lại khác biệt hoàn toàn: 

Tiêu chí

Chỉ số hoàn màu

Nhiệt độ màu

Khái niệm

Thể hiện màu sắc của vật thể được chiếu sáng có chính xác với thực tế hay không.

Là màu ánh sáng phát ra từ nguồn đèn LED.

Ký hiệu

CRI

CCT

Giá trị tối đa

100

10000K (Kelvin)

Thang đo

0 - 100

1000K - 10000K

Ứng dụng

  • Giúp chọn đèn LED phù hợp với mục đích sử dụng hoặc công việc cụ thể. 
  • Không có tác động tới sức khỏe người dùng. 
  • Giúp chọn đèn LED phù hợp để tạo dựng bầu không khí hoặc trang trí không gian. 
  • Góp phần cải thiện sức khỏe của con người (Ví dụ: Phòng ngủ sử dụng ánh sáng vàng vào ban đêm giúp con người dễ chìm vào giấc ngủ và ngủ sâu hơn).

5. Tư vấn chọn chỉ số hoàn màu phù hợp với từng không gian

Đèn LED có chỉ số hoàn màu cao thì chất lượng nguồn sáng phát ra càng cao, tuy nhiên đôi khi chúng lại không phù hợp với mục đích sử dụng của bạn. Để biết cách chọn đèn LED có CRI phù hợp, bạn có thể tham khảo bảng hướng dẫn chi tiết của Phenikaa: 

Không gian

Đặc điểm

Chỉ số hoàn màu phù hợp

Nhà ở

Phòng khách

Là khu vực rất được chú trọng về thiết kế và trang trí, thường được bố trí nội thất bắt mắt và các tác phẩm nghệ thuật tinh xảo. Vì vậy nơi đây cần ánh sáng hiển thị màu đạt chuẩn để tăng thêm tính thẩm mỹ của vật thể được chiếu sáng. 

> 80

Phòng ngủ

Là khu vực thư giãn, nghỉ ngơi, yêu cầu nguồn sáng chất lượng và sống động để tạo cảm giác khoan khoái hơn. 

> 80

Phòng học tập, làm việc

Cần nguồn sáng trung thực để phục vụ cho các công việc chi tiết. 

> 80

Phòng bếp

Cần nguồn sáng hiển thị trung thực màu sắc của thực phẩm để thực hiện đúng các công thức nấu ăn, đồng thời tăng cảm giác ngon mắt, ngon miệng khi thưởng thức các bữa tiệc tại gia. 

> 890

Văn phòng

Không gian văn phòng

Cần nguồn sáng hiển thị chất lượng màu tốt để thực hiện các công việc một cách chính xác.

Các bộ phận thiết kế, gia công, những khu vực thực hiện công việc cần độ chuẩn màu cao nhất: CRI > 90

  • Các bộ phận làm việc chủ yếu trên hồ sơ, giấy tờ (Hành chính, kế toán, nhân sự,...): CRI > 80

Cửa hàng 

Cửa hàng quần áo

Cần nguồn ánh sáng hiển thị màu sắc chân thực, sống động, độ tương phản màu tốt, làm nổi bật vẻ đẹp của sản phẩm để dễ dàng thu hút và thuyết phục khách hàng bỏ tiền ra mua ngay.  

> 85

Cửa hàng trang sức

Cửa hàng bán đồ nội thất

Khu vực khác

Studio

Cần nguồn sáng có độ hiển thị chân thực cao, kết xuất màu tốt nhất, giúp các chuyên gia dễ dàng nhận thấy những khác biệt nhỏ nhất trong từng tông màu, sắc độ… của sản phẩm. 

> 90

Bệnh viện

Yêu cầu nguồn sáng chất lượng cao và trung thực, giúp các bác sĩ nhận biết các chi tiết mô, cơ quan nội tạng… để chẩn đoán và khám chữa bệnh chính xác nhất.

  • Các khu vực chẩn đoán lâm sàng, phòng thí nghiệm, phòng phẫu thuật, khu điều trị: CRI > 90
  • Khu vực khám phi lâm sàng, phòng nghỉ của bệnh nhân, phòng hành chính, canteen,…: CRI > 80. 

Trường học

Cần nguồn ánh sáng chất lượng cao để tăng hiệu quả học tập và không gây mỏi mắt khi đọc viết trong thời gian dài. 

> 80

Quán ăn, quán cafe

Yêu cầu chỉ số truyền màu CRI được độ trong phẩm vị cao, khiến thực phẩm và đồ uống trở nên tươi ngon, hấp dẫn hơn, từ đó kích thích thị giác và vị giác của khách hàng để họ có cảm giác ngon miệng. 

> 8090

Đèn LED có CRI cao được khuyến khích cho mọi không gian, nhất là trong các studio nghệ thuật, xưởng sản xuất…

Đèn LED có CRI cao được khuyến khích cho mọi không gian, nhất là trong các studio nghệ thuật, xưởng sản xuất… (Nguồn: internet)

6. Phenikaa - Địa chỉ mua đèn LED có chỉ số hoàn màu cao nhất

Phenikaa Lighting là đơn vị uy tín chuyên cung cấp đèn LED có chỉ số hoàn màu cao và hiệu suất phát sáng tốt, phục vụ cho các dự án chiếu sáng dân dụng, thương mại và công nghiệp. 

Với các sản phẩm đều đạt ngưỡng CRI > 80 và tiết kiệm năng lượng, chúng tôi đã và đang góp phần kiến tạo nên những không gian thẩm mỹ, sống động, mang lại cái nhìn sắc nét và chân thực nhất; đồng thời thúc đẩy hiệu quả công việc ở mức cao nhất cho mọi khách hàng. 

Phenikaa xin giới thiệu các loại đèn có chỉ số CRI cao nhất dành cho bạn tham khảo dưới đây:

CRI 80 - 85: 

CRI 90 - 95: 

Như vậy, đèn LED có chỉ số hoàn màu CRI càng cao thì bạn càng có cái nhìn chính xác nhất về màu sắc của các vật thể được chiếu sáng. Để được tư vấn chi tiết hơn về cách lựa chọn đèn LED có CRI phù hợp với không gian lắp đặt, xin mời bạn liên hệ hotline 1900 3336, đội ngũ Phenikaa luôn sẵn sàng hỗ trợ bạn một cách tận tình và nhanh chóng.